Monachium – miasto piwa i piłki nożnej

Monachium położone jest w Bawarii. Bawaria słynie przede wszystkim z pięknych krajobrazów, jednakże nie tylko. Monachium jest wielkim miastem i jej stolicą. Warto się tutaj wybrać, by poznać je lepiej, jego charakter, poczuć aurę, i zwiedzić najciekawsze zabytki. Ponadto stąd pochodzi słynny klub Bayern Monachium a także odbywa się tutaj Oktoberfest. Czego nie może zabraknąć podczas wizyty w tym mieście?

Monachium – podstawowe informacje

Monachium (niem. München) leży w południowych Niemczech i jest stolicą kraju związkowego Bawaria; jest siedzibą rejencji Górna Bawaria, regionu Monachium a także powiatu Landkreis München. Monachium jest trzecim niemieckim miastem pod względem liczby ludności. Zamieszkuje je niemal 1,5 mln ludzi (1 487 708 z końcem 2021 roku). Wielu z nich jest innej narodowości niż niemiecka, jako że Bawaria stała sie jedną z ulubionych destynacji imigrantów wśród których są, np. Turcy.

Ci integrują się raczej niechętnie i żyją w swoich kręgach, przysparzając niekiedy problemów, jako że – oczywiście nie zawsze – dzieci tureckie niechętnie się uczą, dorośli natomiast nie pałają miłością do pracy i mają swoje ulubione zawody (fryzjer, kucharz, rzeźnik). Dla obcokrajowców w Niemczech przewidziano kursy językowe i wszelaką pomoc, m.in. dodatki socjalne etc.. Monachium zajmuje powierzchnię 310,7 km2, jest podzielone na 25 bezirków i położone 519 m n.p.m..

Bawaria natomiast jest największym i najlepiej rozwiniętym landem Niemiec, zamieszkiwanym przez ponad 13 mln ludzi. Zajmowany przez nią obszar (70 541,57 km2) można przyrównać do Irlandii. Jest niewiele mniejsza od Austrii i Czech, natomiast ponad dwukrotnie większa od Belgii.

Monachium z lotu ptaka

Historia Monachium – miasto przy mnichach

Monachium założono w połowie XII wieku. W 1158 roku książę Bawarii Henryk Lew dokonał lokacji miasta. Tzn. założył miasto lub bardziej wówczas wioskę a de facto przekształcił już istniejącą osadę poprzez regulację przestrzenną i odpowiednie wyodrębnienie prawne. Nadał wówczas benedyktynom przywilej organizowania targów. Jako że miasto znajdowało się początkowo w bezpośrednim sąsiedztwie zamku oraz klasztoru, stąd wzięła się jego nazwa.

Bei den Mönchen oznacza przy mnichach. Miasto bardzo szybko się rozwijało, by stać się ważnym ośrodkiem handlowym – głównie poprzez lokalizację na szlaku handlu solą. W połowie XIII wieku osiedlili się tu możni rodu Wittelsbach, lokując w Monachium rezydencję książęcą. W latach 1327 oraz 1429 w mieście wybuchły wielkie pożary, które jednak uczyniły je jedynie potężniejszym. Monachium odbudowało i rozbudowało się; w połowie XVIII wieku założono tam Bawarską Akademię Nauk a jedenaście lat później, w 1770 początki swe miała tam Akademia Sztuk Pięknych.

Historia współczesna Monachium

Maximilianeum w Monachium

Monachium zostało stolicą Królestwa Bawarii w 1806 roku. Pierwszym królem miasta był Maksymilian I. Za jego panowania wzniesiono Odeonsplatz oraz Teatr Narodowy. Lubujący się w kulturze antycznej i włoskim renesansie syn Maksymiliana Ludwik I zlecił budowę nowej siedziby uniwersytetu Landshut, Starej Pinakoteki, bramy Propylejów, Dzielnicy Muzeów, Bramy Zwycięstwa Siegestor, posągu Bavarii, nadał początek sławnej ulicy Ludwigstraße i wielu innym.

Monachium stało się ważnym ośrodkiem kulturalnym w Europie, tworzył tu Wagner; pod koniec XIX wieku zbudowano gmach Maximilianeum a z początkiem XX wieku stanął Nowy Ratusz. Tuż po zakończeniu pierwszej wojny światowej powstała Bawarska Republika Rad.

Sisi księżniczka bawarska

Sisi z Possenhofen

Elżbieta Bawarska urodziła się 24.12.1837 roku i była nazywana przez swojego ojca, który ukochał ją najbardziej ze wszystkich dzieci, prezentem gwiazdkowym. Do dziś obecna jest w pamięci Niemców a przede wszystkim Austriaków jak i innych Europejczyków, głównie za sprawą swojej urody a jej obraz jest wciąż żywy w literaturze, kinematografii oraz muzeach. W austriackim Hofburgu można przejść się jej śladami, spacerując po komnatach cesarskich lub zobaczyć jak żyła, wybierając się do pałacu Schönbrunn.

Sisi była córką księcia Bawarii Maksymiliana oraz Ludwiki z rodu Wittelsbach. Pochodziła z bocznej, niekoronowanej linii rodu z Palatynatu. Na świat przyszła nigdzie indziej jak właśnie w Monachium i spędziła beztroską młodość w posiadłości Possenhofen. Najbardziej lubiła spędzać czas na łonie natury, uwielbiała przyrodę i zwierzęta, jeździectwo, spacery, wędkowanie. Nie przywiązywano szczególnie dużej wagi do jej edukacji, ponieważ to jej starsza siostra Helena miała dobrze wyjść za mąż.

W późniejszym okresie Sisi nauczyła się władać biegle wieloma językami, w tym mówić po węgiersku, francusku, włosku, od dzieciństwa po angielsku. Gdy matka zabrała ją w podróż do Bad Ischl, by spotkać się ze swoją siostrą, cesarzową Zofią i zapoznać Helenę z młodym cesarzem Franciszkiem, ten zakochał się w Sisi z chwilą, gdy ją ujrzał. Odmówił poślubienia Heleny, by wziąć za żonę szesnastoletnią wówczas Sisi. Księżniczka była bardzo zestresowana i przytłoczona całą sytuacją, która ją przerastała, natomiast na dworze austriackim nigdy nie czuła się dobrze.

Obowiązywała tam surowa etykieta a w Austrii polityka absolutyzmu. Tymczasem Elżbieta, postrzegająca jedno i drugie krytycznie, poświęciła całą swą uwagę Węgrom i ich dążeniu do wolności.

Pucz Monachijski – przyczyny i skutki

Monachium było centralnym ośrodkiem nazizmu w czasach Republiki Weimarskiej. W kierownictwie socjalistycznej Bawarskiej Republiki Rad zasiadała większość Żydów, co oburzało i rozjuszało Niemców a także podsycało ich wrogość. Wynikało to z tego, iż skojarzono judaizm z bolszewizmem. Na tym podłożu powstała partia NSDAP czyli Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników. Do tego doszła frustracja po przegranej wojnie.

Niemcy nie wykonały postanowień Traktatu Wersalskiego, dlatego w 1923 roku Francuzi wraz z Belgami zajęli Zagłębie Ruhry. Podpisany 28.06.1919 roku pokojowy traktat z Wersalu zakończył I w.ś.. Na skutek traktatu nastąpiła demilitaryzacja Nadrenii, zmniejszenie liczebności armii niemieckiej do 100 tys. żołnierzy, zniesienie obowiązku służby wojskowej, zakaz posiadania przez armię czołgów i samolotów bojowych. Zniszczono fortyfikacje na zachodniej granicy. Ponadto Niemcy miały wypłacić 132 mld marek (33 mld dolarów) reparacji. W skrócie przyjęto zasady 4xD, tzn. demilitaryzacja, denazyfikacja, decentralizacja i dekartelizacja.

Pucz Monachijski – jak do niego doszło?

Okupacja Zagłębia Ruhry, czyli centrum przemysłu ciężkiego doprowadziła do ostatecznego pogrążenia niemieckiej gospodarki, wzrostu inflacji i bezrobocia. Konserwatywna Bawaria była skonfliktowana z socjaldemokratycznym Berlinem. W 1923 Hitler zapragnął obalić rząd centralny i przejąć władzę, by Niemcy na powrót stały sie wielkie, jednak wówczas nie miał jeszcze wystarczającego poparcia.

We wrześniu 1923 założył Deutscher Kampfbund, zrzeszający SA i inne grupy paramilitarne, natomiast krótko później minister wojska nakazał zlikwidowanie struktur NSDAP, do czego finalnie nie doszło. Ogłoszono niepodległość Bawarii. Hitlerowi nie do końca było to w smak, ponieważ pragnął zjednoczonych Niemiec. Sam chciał zmusić rząd bawarski do obalenia rządu Republiki Weimarskiej.

Przebieg puczu monachijskiego

Pucz monachijski miał miejsce 8.11.1923.

  • Hitler wraz z Göringiem przyjechali do piwiarni na Rosenheimer Straße. Trwało tam spotkanie Gustava von Kahra, Otto von Lossowa (miejscowy komendant wojskowy), Hansa von Seißera (szef policji) i polityków. Hitler dysponował uzbrojonymi 1500 członkami SA, 125 żołnierzami Stosstrupp Adolf Hitler, 200 członkami południowobawarskiego SA, 2000 członkami bojówki Bund Oberland a także dwoma jednostkami piechoty Reichskriegsflagge.
  • Röhm opanował kwaterę główną bawarskiej armii.
  • Hitler chciał utworzyć nowy rząd z sobą, jako kanclerzem, na czele oraz skupić w jednej ręce wszystkie siły Rzeszy.
  • Przekonani o powodzeniu puczu puczyści wypuścili von Kahra, von Lossowa oraz von Seißera.
  • Hess miał uwięzić premiera rządu bawarskiego i kilku ministrów i wywieźć ich do willi w Großhesselohe.
  • Lossow po uwolnieniu zażądał wsparcia monachijskiego wojska. Jego żołnierze otoczyli miasto. Von Kahr przeniósł rząd krajowy do Ratyzbony i kierował pacyfikacją puczu.
  • Następnego ranka Hitler wraz ze swoimi ludźmi wyruszyli na przemarsz przez centrum. Następnie skierowali się w kierunku Röhma, który potrzebował pomocy, odkąd wystąpiła przeciwko niemu armia.
  • Większość obserwatorów szydziła z puczystów.
  • Puczyści napotkali na policyjny kordon, blokujący dojścia na Odeonsplatz. Padły pierwsze strzały, zginął von Scheubner-Richter, który upadając przewrócił Hitlera. Ten, myśląc, że jest ranny uciekł.
  • Pochód został krwawo stłumiony. Krótko przed aresztowaniem Hitler próbował popełnić samobójstwo. Ranny Göring uciekł do Austrii.

Układ Monachijski – na czym polegał?

Układ Monachijski został zawarty 29.09.1938 na konferencji w Monachium. Zezwolił on na aneksję przez III Rzeszę części ówczesnej Czechosłowacji. Powodem podpisania Układu Monachijskiego była przede wszystkim ekspansywna polityka Niemiec. Ponadto duży odsetek ludności niemieckiej zamieszkiwał Czechosłowację a państwa Ententy pozostawały w tej kwestii bierne. Ententa to trójporozumienie czyli sojusz między Francją, Wielką Brytanią oraz Rosją (1907).

Hitler, będąc u władzy, zmierzał do aneksji wszystkich ziem, na których mieszkały mniejszości niemieckie. Wielka Brytania wraz z Francją obawiały się wybuchu wojny, dlatego namawiały wręcz władze Czechosłowacji do oddania owych ziem. Francja powinna była w razie agresji ze strony Niemiec stanąć po stronie Czechosłowacji, do czego zobowiązywał ją sojusz. Tak się jednak nie stało i Układ Monachijski wszedł w życie, stając się momentem kulminacyjnym polityki ustępstw wobec Niemiec.

W Monachium spotkali się przywódcy Wielkiej Brytanii i Francji a także Włoch i Niemiec. W wyniku układu Niemcy zagarnęły pas zwany Krajem Sudeckim. Tereny te stanowiły 40% powierzchni Czech. Prezydent Czech Vaclav Havel powiedział po latach, iż kompromisy z agresorem nie mogą ocalić pokoju a myślenie takie jest bardzo błędne, zaś układ był wielką klęską europejskiej demokracji. Nieco wcześniej, bo 12.03.1938 Niemcy dokonały również aneksji Austrii.

Zabytki Monachium – które budowle na planie miasta są najważniejsze?

Sad w Monachium

W tym miejscu warto omówić wspomniane już budowle i gmachy wzniesione w XIX wieku.

  • Teatr Narodowy w Monachium wzniesiono w 1825 roku po pożarze dwóch poprzednich, by w 1943 podczas wojny został ponownie zniszczony w trakcie bombardowania miasta. Odbudowano go w latach 60-tych. Nationaltheater mieści się przy Max-Joseph-Platz i jest siedzibą Bawarskiej Opery Państwowej, Bawarskiej Orkiestry Państwowej oraz Baletu.
  • Odeonsplatz na którym znajduje się Feldherrnhalle, Theatinerkirche i Hofgarten. Plac Odeonsplatz łączy Stare i Nowe Miasto. Jego nazwa pochodzi od sali koncertowej.
  • Feldherrnhalle to Hala Wodzów, usytuowana na miejscu dawnej bramy miejskiej Schwabinger Tor. Owa otwarta hala mierzy 20 m wysokości i została wzniesiona na cześć wodzów wojny trzydziestoletniej oraz księcia von Wrede z epoki napoleońskiej.
  • Kościół Teatynów zbudowany w stylu baroku i rokoko został ostatnimi czasy poddany renowacji. Jest to jeden z najpiękniejszych kościołów w mieście, odznacza się na tle innych budynków żółtą barwą fasady, miedzianym dachem wież oraz monumentalną kopułą. Kościół Teatynów został zaprojektowany przez bolońskiego architekta i budowany przez ponad sto lat, by w końcu w 1768 zostać ukończonym i stanąć w pełnej okazałości na placu. W podziemiach leżą fundatorzy świątyni wraz z synem Maksymilianem, zaś na fasadzie umieszczono tarcze herbowe, m.in. Polski.
  • Naprzeciwko kościoła wznosi się rezydencja, do której przynależy piękny ogród Hofgarten. Na północ od placu biegnie ulica Ludwigstraße.

Bawarska Akademia Nauk

Bawarska Akademia Nauk (Bayerische Akademie der Wissenschaften) została założona w 1759 roku przez elektora Bawarii Maksymiliana III. Dzięki niej miał wzrosnąć poziom nauczania tak, by można konkurować z ośrodkami wiedzy naukowej w, np. Wiedniu czy Berlinie. Ma ona dwa wydziały: filozoficzno-historyczny i matematyczno-przyrodniczy.

Akademia Sztuk Pięknych w Monachium (Akademie der Bildenden Künste München) jest jedną z najstarszych i najbardziej znaczących uczelni artystycznych Niemiec. Znajduje się ona w bezirku Maxvorstadt. Założona przez elektora Maksymiliana III Josepha została rozbudowana w 1808 roku przez króla Maksymiliana I Józefa Bawarskiego. Mieniła się wtedy Królewską Akademią Sztuk Pięknych.

Istotne zabytkowe budowle na planie miasta

Siegestor Monachium

Stara Pinakoteka (Alte Pinakothek) należy do najważniejszych muzeów sztuki w Niemczech i Europie. Ulokowano tu zbiory malarstwa europejskiego od średniowiecza po rokoko. Znajdziemy tu obrazy Dürera, Velazqueza czy Tycjana. Brama Propylejów jest zabytkową bramą miasta położoną na zachód od Königsplatz. Upamiętnia ona wybór księcia Bawarii Ottona na tor Grecji w 1832. Siegestor czyli Brama Zwycięstwa to łuk triumfalny upamiętniający męstwo armii bawarskiej.

Wspomniany Königsplatz został zbudowany w stylu europejskiego neoklasycyzmu i mieści ulokowane naprzeciwko siebie Glyptotekę oraz państwowy zbiór dzieł antycznych. Ruhmeshalle jest dorycką świątynią/kolumnadą z trzema skrzydłami, natomiast posąg Bavarii to XIX-wieczna statua przedstawiająca kobietę, personifikującą bawarską ojczyznę.

Ciekawe miejsca w Monachium – co trzeba zobaczyć?

Palac sprawiedliwosci

Poza wymienionymi historycznymi gmachami i statuami znajdziemy w Monachium wiele ciekawych miejsc, nowszych i starszych, smaczne knajpki z jedzeniem, popularne wśród młodzieży i ludzi starszych kawiarnie. Niemniej jednak planując spacer po Monachium warto zacząć od zwiedzenia centrum. Głównym placem od połowy XII wieku jest Plac Mariacki. Niegdyś organizowano tu targi.

W południe z wieży Nowego Ratusza rozlega się dźwięk dzwonów, po którym następuje pokaz tańca i animacji. Prezentowany jest tu ślub księcia Wilhelma V i taniec Schäfflera. Tzw. Taniec Bednarzy celebrowany jest dla upamiętnienia wygaśnięcia epidemii dżumy, szalejącej w latach 1515-1517, która zebrała wielotysięczne żniwo. Następnie warto udać się pod Bramę Karola, którą trudno przeoczyć. Brama Karola należała niegdyś do murów obronnych miasta. Zbudowane w średniowieczu fortyfikacje przetrwały w całości do XVIII wieku.

Isar-, Karlstor i Sendlinger Tor

 

Od Bramy Karola dojdziemy do placu Karola. Po drodze miniemy Pałac Sprawiedliwości. Zachowane do dziś trzy z pięciu bram zbudowane zostały w stylu gotyckim. Isartor mieści się na wschodzie miasta, Sendlinger wysunięty jest na pd-wsch, natomiast Karlstor na zachód. Podczas wizyty w mieście nie może zabraknąć wizyty na Viktualienmarkt. Jest to plac handlowy w centrum, nieopodal Marienplatz. Jako że jest bardzo rozległy, stu czterdziestu sprzedawców wystawia tu swoje produkty.

Nabyć można tu, m.in. owoce, nabiał czy soki. Ponadto, jak na miasto piwa przystało, na jednym ze stu stoisk można spróbować piwa właśnie. W centrum znajdziemy również, naturalnie, wiele kościołów, katedr i innych obiektów sakralnych.

Allianz Arena

Allianz Arena

Będąc w Monachium warto wybrać się na Stadion Allianz Arena – nawet jeśli nie jesteśmy fanami piłki nożnej. Sam stadion jest wprawdzie imponujący, aczkolwiek największą gratkę stanowi fakt, iż od 2005 trenuje tu zarówno Bayern Monachium jak i reprezentacja Niemiec. W Niemczech większy jest jedynie stadion w Dortmundzie. Monachijski obiekt jest w stanie pomieścić ponad 75 tys. kibiców.

Muzea w Monachium

BMW Muzeum

Muzeum BMW oraz park BMW Welt przyciągają wielu turystów i stanowią ciekawą alternatywę dla pozostałych monachijskich muzeów, wystawiających klasyczne dzieła sztuki. W muzeum można poznać historię marki od jej początków po dziś dzień.

Kunstreal

Czyli dzielnica muzeów. Kunstreal leży w sercu miasta. Wraz ze swoimi muzeami i szkołami wyższymi zaliczana jest do najważniejszych przybytków sztuki Europy. Powierzchnia Kunstreal to 500m2, styka się tu sztuka z kulturą i nauką, co stanowi wyjątkowe połączenie. Prezentowana jest w Kunstreal historia kultury z ponad 5000 lat. Od kultury Egiptu, przez Antyk do teraźniejszości – oto, jakie zbiory napotkamy w muzealnych salach. Znajduje się tu osiemnaście muzeów i domów wystawowych oraz dwadzieścia galerii sztuki.

Ponadto Kunstreal gości sześć renomowanych na całym świecie szkół wyższych i liczne instytucje kulturalne. Znajdziemy tu Starą i Nową Pinakotekę, Pinakotekę Moderny, łączącą w sobie muzeum sztuki, grafiki, architektury i designu; Muzeum Brandhorsta z dziełami od średniowiecza po teraźniejszość. Gliptoteka oraz Akademia Sztuk Pięknych czy budynek Państwowego Muzeum Sztuki Egipskiej również należą do Kunstreal. Muzeum Paleontologiczne, Muzeum Mineralogiczne oraz miejsce, rozliczające się z historią narodowego socjalizmu z centrum dokumentacji NS to inne udostępnione dla zwiedzających miejsca.

Monachijskie pinakoteki w skrócie

Gliptoteka w Monachium

Stara Pinakoteka (1836) wystawia dzieła Hieronima Boscha, Rembrandta, Rubensa, Velazqueza i innych wielkich twórców. Nowa Pinakoteka na drugim biegunie (1853) wystawia prace współczesnych artystów. Największa kolekcja zawiera zbiory od klasycyzmu do secesji. Tu znajduje się znane dzieło Van Gogha. Muzeum Brandhorst prezentuje prywatne zbiory tej rodziny. Z zewnątrz to kolorowa bryła, pokryta pałeczkami ceramicznymi. Tu wystawiane są eksponaty pochodzące z drugiej połowy XX wieku.

Wewnątrz napotkamy dzieła Hirsta, Warhola czy Polke. Całe górne piętro poświęcone zostało Cy Twombliemu wraz z jego ekspresją, kolorami i pasją, z jaką tworzył. Są tu również na niższych piętrach wystawy multimedialne i czasowe. Natomiast ciekawa z nazwy Gliptoteka Monachijska jest muzeum sztuki starożytnej. Jest to najstarsze publiczne muzeum w Monachium. W całości poświęcone antycznym rzeźbom stanowi jedyny tego typu obiekt na świecie.

Słowo gliptoteka jest współczesnym “sztucznym”, nowo utworzonym słowem. Pochodzi od starogreckich słów glyphein – obrabiać dłutem, rzeźbić oraz theke – magazyn, archiwum. W Monachium znajduje się również, m.in. Muzeum Bawarskie.

Parki i tereny zielone Monachium

Olympiapark w Monachium

Monachium pochwalić może się całkiem sporą ilością terenów zielonych. Choć to dość długi spacer, warto przejść się z centrum nieco na obrzeża miasta, do Olympiapark. To około pięć kilometrów spaceru przez miasto. Olympiapark jest wspaniałym kompleksem sportowo-rekreacyjnym. Znajdują się tam ciekawe rzeźby, wiele zieleni, stadion. Nazywane sportowym miastem stanowi ledwie fragment Monachium. Stąd pochodzi wielu znakomitych sportowców.

Kompleks Olympiapark mieści stadion olimpijski, halę olimpijską, eventową, lodowisko oraz pływalnię Olympia-Schwimmhalle. Na terenie znajdziemy również wieżę widokową Olympiaturm. Jest ona nie tylko jedną z lepszych atrakcji Monachium, ale też całego landu. Przy dobrej widoczności z góry daje się dojrzeć Alpy. Wieża ma 190 m. Warto wjechać do góry choćby po to, by zaobserwować dokładnie nietypową konstrukcję stadionu u jej podnóży.

Ogród Angielski i pozostałe parki

Ogrod Angielski

Ciekawe w ogrodzie angielskim jest na pewno to, iż można wejść do niego przez całą dobę. Oddalony o niespełna 1,5 km z centralnego placu, rozciąga się na północny-wschód miasta, od Placu Mariackiego. Park kończy się na zachodnim brzegu rzeki Isar a przebiega równolegle ulicy Ludwigstraße i Leopoldstraße. Ogród Angielski jest największym w Europie parkiem miejskim i jednym z największych parków świata. Ogród powstał w XVIII wieku a obecnie można w nim pływać łodzią, napić się piwa lub herbaty w japońskiej herbaciarni. Na tyłach Haus der Kunst przewidziano teren dla nudystów.

W ogrodzie mieści się Monopteros czyli budowla w typie świątyni, którą wkomponowano w park wraz ze wzgórzem w 1836 roku. Najbardziej znaną budowlą parku jest chińska wieża. Zbudowana w cesarsko-chińskim stylu wznosi się na 25 m i pochodzi z końca XVIII wieku. Tuż obok znajduje się karuzela dla dzieci w stylu Biedermeier z dorożkami, wagonikami, sankami oraz dwudziestoma wyrzeźbionymi w drewnie zwierzętami.

Pałac Nymphenburg

Pałac Nymphenburg i przylegający do niego park stanowią sporych rozmiarów kompleks, ulubiony i chętnie odwiedzany przez turystów. Jest to jedno z pierwszych swego rodzaju pałacowych miast w Europie. Pałac był niegdyś letnią rezydencją Wittelsbachów. Historia pałacu sięga połowy XVII wieku, gdy bawarski elektor podarował swojej żonie teren na zachód od Monachium, większy niż całe ówczesne miasto. Pierwotnie miała być to mała rezydencja we włoskim stylu.

Trwająca piętnaście lat budowa odbiegła znacząco od pierwotnych założeń. Henrietta, która nie doczekała końca prac, jest pomysłodawczynią nazwy a Nymphenburg oznacza zamek nimf. Z początkiem XVIII wieku pałac poszerzono o boczne pawilony. W XIX wieku przebudowano pałacowy park w stylu ogrodów francuskich.

Palac Nymphenburg

Pałac i jego części składowe

  • Główną częścią jest środkowy pawilon. Północny i południowy połączony jest długimi galeriami z pawilonem środkowym. Jako że pałac powstawał na przestrzeni dwóch wieków, łączy w sobie styl barokowy z rokoko oraz neoklasycyzmem. Apartamenty królewskie znajdują się na pierwszym piętrze, natomiast centralną część stanowi Wielka Sala, niegdyś Kamienna. W połowie XVIII wieku przebudowano ją w salę bankietową. Południowy pawilon został udostępniony zwiedzającym.
  • Kaplica pałacowa. Na barokowym ołtarzu znajdują się połączone herby Bawarii i Rzeczpospolitej.
  • Pałacowy park zajmuje 180 hektarów powierzchni. Są tu fontanny i rzeźby oraz kanał zakończony kaskadą. Na terenie parku znajdują się cztery małe pałace. Niegdyś w stylu francuskim, ogród został w znacznej mierze przekształcony w angielski, mniej symetryczny i ułożony, z większym nawiązaniem do natury.
  • Amalienburg jest pałacem o różowej elewacji. Zbudowany został w stylu rokoko. Wielki Salon czyli Sala Luster jest niemalże miniaturą sali balowej.
  • Badenburg – tu mieści się najstarszy nowożytny kryty basen w Europie. Basen był podgrzewany. Oprócz basenu znajduje się tu, m.in. Sala Bankietowa.
  • Magdalenenklause – samotnia Magdaleny jest intrygującą budową. Służyła kontemplacji a wyglądem przypominała raczej zaniedbane i opuszczone miejsce.
  • Pagodenburg jest małym pałacykiem nad jednym z jezior, w którym odnajdziemy, np. Chiński Gabinet.
  • Ponadto na terenie kompleksu znajdują się przepompownie oraz kolekcja powozów.

Sport w Monachium – popularne dyscypliny

Monachium żyje sportem. Do najważniejszych obiektów należą wspomniana Allianz Arena oraz Olympiapark München. Monachium gości także zawody pucharu świata w wioślarstwie. Ponadto odbyły się tu Mistrzostwa Europy w Wioślarstwie w 2022, 1981 oraz 2007 roku. W roku 1975 miały miejsce Mistrzostwa Europy w Judo a w 1937 w zapasach. W 2001 roku odbyły się Mistrzostwa Świata w Judo.

Podczas wioślarskich ME polska czwórka podwójna w składzie: Fabian Barański, Mateusz Biskup, Dominik Czaja, Mirosław Ziętarski wywalczyła srebro. W mixach Polska zdobyła brąz. Tor regatowy Oberschleißheim znajduje się w północnej części Monachium i służy zarówno wioślarzom jak i kajakarzom. Długość toru ma 2 km, czyli tyle, ile standardowy dystans, oraz 135 m szerokości. Trybuny mogą pomieścić 9,5 tys. widzów.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 1972

Igrzyska Olimpijskie z Monachium wzbudzały zainteresowanie nie tylko ze względu na wydarzenia sportowe. Grupa palestyńskich terrorystów zabiła jedenastu izraelskich sportowców. Igrzyska miały za zadanie wymazanie z pamięci propagandowych Igrzysk Hitlera z 1936 roku. W Igrzyskach Olimpijskich w Monachium wzięło udział 121 krajów i aż 7134 sportowców.

W 1966 przyznano Monachium organizację Igrzysk, mimo niedostatecznej infrastruktury. Niemieckie miasto wyprzedziło Madryt i Montreal. Oficjalnym symbolem tych Igrzysk stała się korona z promieniami światła, oznaczająca światło, hojność i świeżość. Po raz pierwszy zaprojektowano oficjalną maskotkę – jamnika. Na budowę obiektów sportowych wydano 481 mln euro, zbudowano 43 km dróg, mosty a także cały park olimpijski. Olympiastadion, będący w stanie pomieścić 77 000 widzów, stał się sercem Igrzysk. Zbudowano również velodrom i inne hale.

Bayern Monachium – duma miasta

Flaga Bayernu

Bayern Monachium jest niemieckim klubem piłkarskim znanym na całym świecie wskutek swoich osiągnięć. Może pochwalić się również najdłuższą serią mistrzowską w ligach europejskich, mianowicie dziesięć tytułów kraju z rzędu. W sumie Bayern zdobył Mistrzostwo Niemiec 32 razy, 31 x w Bundeslidze. Bayern triumfował także w Lidze Mistrzów, wygrał Superpuchar Europy i UEFA. Bayern wygrywał tym samym we wszystkich europejskich turniejach i jest jednym z najbardziej utytułowanych klubów na świecie.

Monachijska chluba została założona w 1900 roku. Pierwsze wielkie sukcesy przyszły w latach 70-tych. Bayern rozgrywa mecze i trenuje na stadionie Allianz Arena, wcześniej grał na Stadionie Olimpijskim. Na herbie klubu znajdują się barwy Bawarii. Głównym sponsorem jest Deutsche Telekom. Sam klub posiada również inne sekcje sportowe, m.in. koszykarską, gimnastyczną, sekcję kręgli czy szachów. W Bayern Monachium przez wiele lat grał Robert Lewandowski (2010-2022), stając się jednym z najlepszych strzelców w historii Bundesligi. W 1920 Bayern stał się największym niemieckim klubem.

Edukacja w Monachium – uniwersytety i nie tylko

System szkolnictwa w Niemczech obejmuje obowiązkową edukację dla dzieci w wieku od 6-18 roku życia. Każdy land w Niemczech posiada własny system szkolnictwa, jednakże istnieje wiele punktów wspólnych a podstawowe zasady zachowane są dla wszystkich krajów związkowych. W wieku dziesięciu lat dziecko musi wybrać między Hauptshcule, Realschule i ogólnokształcącym Gymnasium. Nauka w Niemczech nie jest skierowana wyłącznie na wiedzę teoretyczną.

Jak w, np. Ameryce, tak i tu przekazuje się esencjonalną, podstawową wiedzę a różne dziedziny przenikają się wzajemnie. Po ukończeniu szkoły podstawowej można wybrać się do trwającego dziewięć lat gimnazjum, które przygotowuje do matury i dalszego studiowania na uniwersytecie. Hauptschule trwa od 5-6 lat i przygotowuje do zawodu. Stąd droga prowadzi do szkoły zawodowej.

Podobnie wygląda nauka w Realschule, z trochę innym ukierunkowaniem zawodowym. W Monachium znajdują się również szkoły międzynarodowe i szkoła polska im. Tadeusza Chciuka.

Najlepsze szkoły wyższe w Monachium

Pierwsze miejsce wśród niemieckich szkół wyższych zajmuje Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Zajmuje on 32. pozycję w rankingu światowych uniwersytetów. Drugą niemiecką uczelnią jest również szkoła z Monachium. Uniwersytet Techniczny w Monachium (TUM) jest 38. szkołą wyższą na świecie.

Monachijski Uniwersytet Techniczny został założony przez króla Ludwika II Wittelsbacha. Poszczycić może się wielowiekową tradycją a także czterema noblistami. Uczelnia oferuje 130 kierunków na 13 wydziałach. Instytuty znajdują się w trzech lokalizacjach, w tym na oddalonym o 15 km od Monachium Garching. Specjalnością uniwersytetu są kierunki techniczne, w tym inżynieria lotnicza, architektura czy elektrotechnika. Studiować można tu również medycynę i sport. Prowadzi się tu wiele badań naukowych.

Jak dojechać z Polski do Monachium?

Monachium o zachodzie

Z Polski do Monachium można dojechać na wiele sposobów. Wprawdzie Monachium położone jest na samym południu Niemiec i podróż autobusem może wydawać się długa (z Poznania to ponad 800 km), jednak jest ona komfortowa. Obecnie, np. Flixbus oferuje takie połączenia, niekiedy z przesiadką na Berlin ZOB. Dojechać można także samochodem, przy czym, mimo że autostrady są w dobrym stanie i są darmowe, to przez obecne ceny paliwa wydamy małą fortunę, co zwłaszcza w pojedynkę jest nieopłacalne i nieekologiczne.

Trasa pociągu z Warszawy do Monachium liczy 811 km. Bilety zaczynają się od ok. 19 euro, pociągi bezpośrednie nie kursują a jedynie z przesiadką. Czas podróży wynosi ponad 11 h. Ponadto można się tam dostać samolotem, co jest definitywnie najbardziej korzystnym czasowo połączeniem. W Monachium znajduje się drugie co do wielkości lotnisko w Niemczech. Do Monachium polecimy z Poznania, Krakowa, Warszawy. Lotnisko mieści się 30 km za miastem, kursuje stamtąd dobrze skomunikowany transport.

Monachium piwną stolicą Bawarii

Piwo w Monachium

W Niemczech jak i w Austrii spożywanie alkoholu w miejscach publicznych jest dozwolone. W Monachium smakoszy piwa podczas degustacji spotkać można na każdym kroku. W 1516 roku ustanowiono tutaj Reinheitsgebot czyli prawo dotyczące czystości piwa. Jest tu też, oczywiście, muzeum piwa i muzeum Oktoberfest. Sam Oktoberfest jest odbywającym się rokrocznie festiwalem piwa.

Oktoberfest we wrześniu

Zabawa na Oktoberfest

Nazwa Oktoberfest odnosi się do święta odbywającego się w październiku, jednakże ze względu na warunki atmosferyczne i nieprzychylną, wilgotną jesienną aurę Oktoberfest organizowany jest we wrześniu. Trwa on dwa tygodnie a podczas festiwalu spróbować można piwa z najlepszych monachijskich browarów. Podczas piwnego święta rozstawione zostaje czternaście wielkich namiotów, będących w stanie pomieścić dziesięć tysięcy osób.

Na Theresienwiese stoją namioty, oferujące przysmaki lokalnej kuchni. W sobotę nadjeżdżają tam również gospodarze w bryczkach. Następnego dnia jest parada. Ponadto na Oktoberfest odbywają się, m.in. koncerty.

Monachium jest wielkim i tętniącym życiem miastem. Kojarzone głównie z piwem i piłką nożną, ma wiele do zaoferowania. Z Monachium pochodzi cesarzowa Sisi, tu również rozgrywała się niechlubna historia, miał miejsce Pucz Monachijski, zawarto także Układ Monachijski. W Monachium są najlepsze uniwersytety niemieckie oraz wiele wartościowych muzeów.